300 lat temu, 20 stycznia 1718 roku urodził się w Quimper (Bretania)
Élie [Catherine] Fréron, dziennikarz, publicysta, krytyk literacki,
historyk i poeta, konserwatywny oponent „oświeconych” les philosophes;
był synem złotnika, a jego matka szczyciła się pokrewieństwem z
klasycystycznym poetą Françoisem de Malherbe’m (1555-1628); był
wychowankiem jezuitów (rozpoczął też nowicjat, ale go nie ukończył) w
elitarnym Liceum Ludwika Wielkiego; pierwsze kroki
w dziennikarstwie stawiał w „Observations sur les écrits modernes” ks.
Pierre’a Desfontainesa SJ (1685-1745), znanego krytyka Woltera; po jego
śmierci założył własne pismo „Lettres de la comtesse de ***”, których
kontynuacją w latach 1749-54 były „Lettres sur quelques écrits du
temps”; w 1754 założył dzieło swojego życia – „L’Année littéraire”
[„Rocznik Literacki”], który prowadził aż do śmierci, czyniąc go trybuną
opozycji wobec Encyklopedystów i „filozofów” oraz obrony religii i
monarchii; pismo odniosło ogromny sukces, czyniąc go człowiekiem
zamożnym, a zarazem hojnym filantropem; w swoim domu przyjmował
Stanisława Leszczyńskiego, księcia Orleańskiego i pierwszego ministra
Ludwika XV, diuka de Choiseul (1719-1785); był przede wszystkim surowym –
lecz piszącym zawsze w tonie grzecznym i kulturalnym – Woltera, który
nie umiejąc znieść krytyki reagował niewybrednymi satyrami i epitetami,
nazywając go szerszeniem, szpiegiem i oszczercą, gotowym sprzedać
każdego; rzekomo prześladowani (a faktycznie wspomagani przez szefa
cenzury, Ch.-G. de Malesherbesa) Encyklopedyści użyli swoich potężnych
wpływów na dworze, aby zniszczyć oponenta; pismo Frérona było
kilkakrotnie zawieszane, a on sam został na kilka dni uwięziony w
Bastylii i w Fort-l’Évêque; jego wrogowie dopięli swego ostatecznie w
1776, kiedy minister sprawiedliwości Armand Hue de Miromesnil
(1723-1796) zarządził likwidację pisma; zaszczuty przez zgraję les
philosophes Fréron zmarł wskutek doznanego szoku na zawał; gdyby żył
dłużej, zgryzoty przyczyniłby mu zapewne też syn Louis-Marie-Stanislas
(1754-1802) – rewolucjonista, jakobin, uczestnik szturmu na Tuilieres,
podżegacz do masakr wrześniowych i „misjonarz Terroru” (kat Tulonu) jako
komisarz Konwentu na południu.
prof. Jacek Bartyzel Z cyklu "Z kalendarzyka reakcjonisty"
https://www.facebook.com/photo.php?fbid=2009203792428037&set=a.108190005862768.16040.100000153086595&type=3&theater
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz