Dni Krzyżowe
Właściwa nazwa: Dni błagalne (rogationes, od łac. rogo - prosić, modlić się). Swoimi początkami sięgają chrześcijańskiej starożytności. Do dni błagalnych należą: święto św. Marka Ewangelisty (obchód stały 25 kwietnia) i trzy dni przed uroczystością Wniebowstąpienia Pańskiego (Dni Krzyżowe). Zasadniczo daje się im miejsce w trzy dni od VI Niedzieli Wielkanocnej do środy przed uroczystością Wniebowstąpienia Pańskiego. W dni błagalne urządza się procesje w kierunku pól, ze śpiewem litanii do Wszystkich Świętych oraz suplikacji. Dobrego Boga, Który swojemu stworzeniu "daje pokarm we właściwym czasie i otwiera rękę swoją" prosimy o dobre zbiory oraz o sprzyjającą pogodę.
Modlitwy o urodzaje w święto św. Marka (25 kwietnia)
Procesja w dniu św. Marka (litaniae maiores - prośby większe) znana jest już od pierwszych wieków chrześcijaństwa, była jednak zwyczajem lokalnym, który wytworzył się w środowisku rzymskim. Przyjmuje się, iż jest kontynuacją procesji pogańskiej (zwanej robigalia) ku czci bożka Robigusa, która udawała się w pola dla uzyskania od bóstw dobrych zbiorów. Z czasem obrządki te zostały jednak zaadaptowane do chrześcijaństwa. Do ostatecznego ukształtowania się litaniae maiores i ustalenia ich na dzień 25 kwietnia przyczynił się papież Grzegorz Wielki. Odnowa kalendarza (1969 r.) skreśliła jednak te obchody z kalendarza ogólnego (tj. obowiązującego dla całego Kościoła).
Z kolei obchodzone przez nas Dni błagalne (dni krzyżowe) przed Wniebowstąpieniem Pańskim (tzw. litaniae minores - prośby mniejsze), po raz pierwszy pojawiły się w Galii (Francja) w V w. Zostały one ustanowione przez bp Memerta z Vienne, a zatwierdzone przez Synod w Orleanie (511 r.) stały się obowiązujące dla całej Galii. Określenie litaniae minores pojawia się jednak dopiero w X w. Modlono się wówczas o urodzaje, obfite plony i ich zachowanie wraz z ludźmi od klęsk żywiołowych. Zwyczaj został przejęty przez Rzym za Leona III (VIII/IX w.), rzymskie księgi liturgiczne odnotowują je w XIII w., ale dopiero po reformie mszału za papieża Piusa V w 1570 roku znajdują one swoje miejsce w mszale. Tylko w Polsce dni te nazywamy Dniami krzyżowymi, gdyż procesje te obrały za kierunek krzyże stojące w polu, przy których odprawiano nabożeństwa błagalne.
Początkowo oba te obchody miały charakter zdecydowanie pokutny (diakon przewodniczący im zakładał nawet szaty koloru czarnego). Nie było to jednak zgodne z duchem przeżywanego okresu liturgicznego - trwał przecież nadal radosny okres wielkanocny. Według nowego kalendarza liturgicznego Kościół w Dni Krzyżowe oraz w Suche Dni (czyli Kwartalne Dni Modlitw) zanosi błagania do Boga o obfite plony ziemi i pracy ludzkiej oraz o zaspokojenie potrzeb człowieka, a nadto dziękuje Mu za otrzymane z jego rąk dobrodziejstwa (ONRLK nr 45). Czas oraz sposób ich obchodzenia zostały pozostawione do jurysdykcji konferencji biskupów; "(...) czy mają być obchodzone przez jeden czy przez kilka dni i jak często w ciągu roku mają być powtarzane". Wszystko zależy przecież od pory zbiorów, które w różnych częściach świata zachodzą w różnym czasie. Formularze mszalne na poszczególne dni dobiera się spośród wotyw odpowiadających potrzebom i intencjom modlitw (Kalendarz lit. 45-47). Jeśli chodzi o Dni krzyżowe, Mszał Rzymski z 1970 r. pozostawił decyzję co do ich obchodzenia poszczególnym Konferencjom Episkopatów. Konferencja Episkopatu Polski (30 września 1969 r.) zachowała obchodzenie Dni błagalnych w trzech dniach poprzedzających uroczystość Wniebowstąpienia. W poniedziałek odprawia się msze z wotywy w okresie zasiewów, we wtorek - o uświęcenie pracy ludzkiej, zaś w środę: za głodujących. Nabożeństwo połączone z procesją, które poprzedza Eucharystię, odbywa się w szatach koloru białego.
Zadbajmy o to, aby zwyczaj wychodzenia z modlitwą poza kościoły nie ograniczał się jedynie do procesji Bożego Ciała. Warto zachować dla przyszłych pokoleń piękny zwyczaj nabożeństw majowych, odprawianych przy przydrożnych kapliczkach oraz tradycję obchodzenia dni krzyżowych.
Piotr Lewandowski
http://www.ministranci.archidiecezja.katowice.pl/?s=rok/dni_krzyzowe.php
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz