Ks. Anzelm Ettelt odprawia Mszę św. podczas
pielgrzymki Polaków do Ecône w 1998 r.
6 października br. w kościele pw. Matki Bożej Patronki Bawarii w Monachium ks. Anzelm Ettelt odprawił uroczystą Mszę św., podczas której składał Bogu dziękczynienie za łaski, które otrzymał w czasie 25 lat swej posługi kapłańskiej w Bractwie Św. Piusa X.
Urodzony w 1963 r. we Fryzyndze ks. Ettelt jest Bawarczykiem. Po święceniach posługiwał w Niemczech, potem przez kilka lat w Portugalii, a w sierpniu 1997 r. przełożeni skierowali go do pracy duszpasterskiej w Polsce. „Padre Anselmo” spędził tu 12 lat, powszechnie szanowany i lubiany za swoją serdeczność, otwartość i życzliwość dla wszystkich, z którymi się stykał – oraz podziwiany za liczne niecodzienne cechy i umiejętności (takie jak absolutny słuch muzyczny, wielki dar do języków czy programowanie komputerów), które wykorzystywał w apostolacie. W 2009 r. został przeniesiony do Hiszpanii, do domu pw. św. Józefa w El Álamo pod Madrytem, skąd podróżuje do kaplicy Bractwa w Fatimie, by posługiwać tamtejszym wiernym oraz pielgrzymom przybywającym do sanktuarium Matki Bożej.
Na zdjęciu ks. Anselm w otoczeniu famili i zaprzyjaźnionych księży.
Przed kilkoma dniami wrócił Ksiądz z Ameryki Południowej, z Chile, gdzie uczestniczył w uroczystościach związanych z konsekracją nowego kościoła Bractwa Świętego Piusa X w stołecznym Santiago. Obrzędu dokonał bp Alfons de Galarreta. Z pewnością była to uroczystość bardzo piękna i chyba warta trudów podróży?
– To prawda. Ale pomysł, żeby polecieć do Santiago, nie był mój. Zrodził się w czasie tegorocznej wizyty w Polsce bp. de Galarrety. Znam język hiszpański, dzięki czemu przypadł mi zaszczyt częstego towarzyszenia jego ekscelencji, a on, gdy dowiedział się, że niegdyś przez dwa lata mieszkałem w Santiago, zachęcał mnie do ponownego odwiedzenia Chile. Zaproponował, żebym przyleciał właśnie na te uroczystości, co było ofertą tym bardziej kuszącą, że na antypodach w listopadzie panuje wiosna. Ks. Stehlin, mój przełożony, udzielił pozwolenia, więc zacząłem przygotowania do podróży.
Powiedział Ksiądz, że przez dwa lata mieszkał w Santiago.
– Tak. W 2009 r., po tym, gdy złożyłem wniosek o eksklaustrację z zakonu karmelitańskiego i prośbę o inkardynację do Instytutu Dobrego Pasterza, zostałem skierowany do Chile, aby wspomóc w pracy duszpasterskiej ks. Rafała Navasa.
To tam nauczył się Ksiądz języka hiszpańskiego?
– Nie. Hiszpańszczyzna jest językiem wielkich świętych zakonu karmelitańskiego. Nauczyłem się go podczas pobytu w Ávila, gdzie miałem zamiar napisać licencjat naukowy, ale w końcu – przerażony stanem tamtejszego Kościoła – wróciłem do Polski. Wszystko to jednak już odległa przeszłość, poza tym wiernym Bractwa Św. Piusa X znana jest droga, którą Opatrzność mnie do nich prowadziła.
Zapewne nie wszystkim, ale rzeczywiście nie o tym mieliśmy rozmawiać. Czy może Ksiądz opowiedzieć o apostolacie Bractwa w Chile, o tym jak powstał nowo konsekrowany kościół?
Dawny, nieistniejący już kościół FSSPX w Santiago
– Bractwo miało w Chile przeorat i kościół, które niegdyś należały do jakiegoś zgromadzenia żeńskiego. Kościół klasztorny, jak to często bywa, nie był zbyt wielki – było tam może 80 miejsc siedzących. Mimo, że była to świątynia niewielka, to jednak bardzo droga sercom wiernych Tradycji w Chile, ponieważ właśnie w tym kościele abp Marceli Lefebvre odprawiał Msze św., głosił kazania, szafował sakramenty. Dla wielu Chilijczyków ta niepozorna świątynia była duchową ojczyzną, w której dokonywało się nawrócenie do Boga i gdzie pogłębiali życie duchowe. Jednak w 2010 r. kościół pw. Niepokalanego i Bolesnego Serca Maryi i przeorat Chrystusa Króla decyzją władz miasta zostały przeznaczone do rozbiórki.
Ale nie była to jakaś akcja wrogów Bractwa?
– Nie. Santiago jest wielką, wciąż rozbudowującą się metropolią, w której mieszka sześć milionów ludzi – to trzecia część obywateli Chile. Decyzję podjęli urbaniści, a miasto wykupiło tę nieruchomość za godziwą cenę. Oczywiście w niewielkim stopniu złagodziło to ból kapłanów i wiernych związanych z tym świętym miejscem. Jednak, jak się później okazało, Opatrzność Boża czuwała nad swoimi dziećmi. Niedługo po wywłaszczeniu zarówno świątynia, jak i dawny klasztor i tak przestały istnieć. W lutym 2010 r. Chile nawiedziło jedno z najsilniejszych zarejestrowanych trzęsień ziemi – 8,8 stopnia w skali Richtera. Jak mówili księża posługujący w Santiago, stary kościół, a zwłaszcza przeorat, w którym już wcześniej pękały ściany, nie miał żadnych szans ostać się przy takich wstrząsach. W ten sposób Bractwo zostało uchronione przed olbrzymimi stratami. Za część odszkodowania uzyskanego po wywłaszczeniu władze dystryktu zakupiły parcelę w Los Condes, jednej z lepszych dzielnic Santiago. Na początek ustawiono tam namiot, w którym przez półtora roku sprawowano Msze św. Nie było to lokum komfortowe – latem w namiocie panowało trudne do zniesienia gorąco, a zimą okropny ziąb – ale ta okoliczność stanowiła tylko dodatkowy bodziec w walce z biurokratycznymi trudności związanymi z uzyskaniem pozwolenia na budowę nowego kościoła i przeoratu.
Nowy kościół FSSPX w Santiago pod wezwaniem Niepokalanego i Bolesnego Serca N.M.Panny
– Kościół zbudowany jest z wielkim rozmachem i zachwyca swoją monumentalną bryłą. Jest to budowla neoromańska, która ma ok. 300 miejsc siedzących. Wewnątrz znajdują się trzy stylowe, rzeźbione w kamieniu ołtarze; boczne są dedykowane Najświętszemu Sercu Pana Jezusa i Najświętszej Maryi Pannie z Góry Karmel – Patronce Chile. Nad głównym wejściem umieszczono tympanon przedstawiający Chrystusa Pantokratora w otoczeniu symboli czterech Ewangelistów. Okna świątyni zdobią witraże – część pochodzi z dawnego kościoła i przedstawia Trójcę Przenajświętszą, Matkę Bożą Szkaplerzną i św. Józefa; na nowych witrażach można zobaczyć św. Jakuba Większego – patrona miasta, papieża św. Piusa X, św. Tomasza z Akwinu i św. Teresę od Dzieciątka Jezus. Całość robi naprawdę duże wrażenie.
Zanim jednak mógł Ksiądz wszystko to zobaczyć, musiał pokonać Atlantyk. Jak przebiegła podróż i jakie wrażenie, po tych kilku latach nieobecności, zrobiło na Księdzu Santiago?
– Dokładnie po trzech. Z Warszawy wyleciałem rano 28 października; po południu byłem w Madrycie, a ponieważ samolot do Chile miałem dopiero o północy, to wykorzystałem ten czas na zwiedzanie stolicy Hiszpanii, a późnym popołudniem pojechałem do kaplicy Bractwa, aby spotkać się z ks. Karolem Mestrem, który tam – między innymi – posługuje. Po Mszy św. i wspólnie zjedzonej kolacji ks. Mestre odwiózł mnie na lotnisko, gdzie wsiadłem na pokład samolotu i rozpocząłem długą, bo aż trzynastogodzinną podróż na półkulę południową. W Santiago wylądowałem około 10.00 rano (różnica czasu pomiędzy Polską a Chile wynosi cztery godziny – w Warszawie była wówczas 14.00). Szybko zapomniałem o ponurej jesiennej aurze, jaka panuje teraz w Polsce, bo na antypodach powitała mnie iście letnia pogoda. Temperatura w ciągu dnia dochodziła do 30°C, a jasne, nie przesłonięte najmniejszą chmurką słońce wspaniale oświetlało pierścień Andów okalających stolicę Chile. Na lotnisku czekał na mnie jeden z wiernych korzystających z opieki duszpasterskiej księży FSSPX, który zawiózł mnie do przeoratu. Tak więc w pół godziny od wylądowania mogłem na własne oczy zobaczyć, jak wspaniałego dzieła dokonali kapłani i wierni Tradycji w tym odległym państwie tzw. trzeciego świata.
Wszystko było już gotowe?
– Nie, nie… Mimo, że do dnia konsekracji zostało mniej niż tydzień, to prace przygotowawcze wciąż trwały. Europejczykowi wydawało się rzeczą niemożliwą, by ze wszystkim zdążono na czas. Pełen podziwu obserwowałem spokój ks. Joachima Cortesa, miejscowego przeora, i jego współbraci, gdy na kilkanaście godzin przed uroczystościami nad wejściem do kościoła instalowano kamienny tympanon.
Słynna mañana?
– To jest zupełnie inna mentalność. Czas jest tam inaczej postrzegany, a pojęcie punktualności jest Latynosom słabo znane. A mimo to wszystko było gotowe w terminie!
Uroczystość Wszystkich Świętych temu nie przeszkodziła?
– Obchody dnia Wszystkich Świętych w Chile niczym nie przypominają ani tych z Meksyku, ani też naszych polskich. Po za uroczystą Mszą św. nic nadzwyczajnego tam się nie dzieje. Ludzie nie udają się masowo na cmentarze, nie palą zniczy, tym bardziej nie urządzają procesji z wizerunkiem śmierci.
Jak został Ksiądz powitany w przeoracie?
– Z wielką serdecznością. Byłem jednym z pierwszych gości przybyłych z zagranicy na konsekrację kościoła i jestem bardzo wdzięczny wspólnocie przeoratu w Santiago za udzieloną gościnę.
Miał Ksiądz okazję poznać współbraci nie tylko pracujących, ale i pochodzących z innych kontynentów.
– O, tak, bo w Santiago posługują nie tylko Latynosi – ks. Joachim Cortes, przeor rodem z Argentyny, ks. Juliusz Cezar Coca pochodzący z Boliwii, piastujący urząd ekonoma przeoratu ks. Gustaw Camargo z Brazylii i Urugwajczyk br. Anioł od Jezusa i Maryi – ale także pochodzący z Azji, z jakże odległych Filipin, ks. Fidelis Ferrer. Rozmowy z nimi były bardzo interesujące i pouczające.
Czy spotkał Ksiądz kogoś spośród dawnych wiernych związanych z apostolatem IBP?
– W wolnym czasie odwiedzałem znajome miejsca i osoby. Odżywały wspomnienia i nie obyło się bez wzruszeń, bo Latynosi są jeszcze bardziej emocjonalni niż Słowianie. Apostolat Instytutu Dobrego Pasterza zakończył się w Chile mniej więcej rok po moim wyjeździe do Polski. Zdecydowała wroga postawa miejscowego ordynariusza i stan zdrowia ks. Navasa. Część wiernych zaczęła korzystać z posługi księży Bractwa, a inni chodzą na Msze indultowe.
Proszę opowiedzieć o tym, jak przebiegły uroczystości.
– Kilka dni przed niedzielą 3 listopada zaczęli zjeżdżać się goście. Miałem okazję poznać księży piastujących ważne urzędy w dystrykcie Ameryki Południowej. Przybyli kapłani pochodzili głównie z sąsiedniej Argentyny i Brazylii. Wraz z rektorem seminarium w La Reja ks. Dawidem Pagliaranim oraz tamtejszym profesorem liturgiki ks. Jesusem Mestrem przybyło kilku kleryków, by wesprzeć miejscowych ministrantów w czasie ceremonii liturgicznych. Oprócz duchownych przyjechały całkiem spore grupy wiernych, zarówno osób starszych, jak i młodzieży, związanych z przeoratami w Argentynie i Brazylii. Jak się okazało, nie byłem tam jedynym Polakiem, bo oprócz mnie z kraju przyleciało także dwoje wiernych związanych z kaplicą Bractwa w Tuchowie. W Dzień Zaduszny po południu przyleciał ks. bp de Galarreta, który widząc mnie ucieszył się, że skorzystałem z jego zachęt.
Tego dnia wieczorem ks. biskup poświęcił wodę gregoriańską służącą do konsekracji kościołów i przygotował relikwie, które miały spocząć w głównym ołtarzu. Były to fragmenty doczesnych szczątków św. Jakuba Mniejszego Apostoła, św. Wincentego Phạm Hiếu Liêm – męczennika z Wietnamu, oraz świętych papieży i wyznawców Piusa V i Piusa X. Następnego dnia rano rozpoczęła się pięciogodzinna ceremonia, podczas której ksiądz biskup pokropił mury świątyni od zewnątrz i wewnątrz i w imieniu Kościoła wziął ją w posiadanie, kreśląc na posadzce łaciński i grecki alfabet, namaszczając ściany krzyżmem i zapalając świece – zacheuszki. Jego ekscelencja umieścił w ołtarzu relikwie i zamurował sepulcrum, później namaścił ołtarz olejem krzyżma św. i spalił na ołtarzu kadzidło umieszczone w centrum i w rogach mensy. Następnie została odprawiona Msza św. pontyfikalna, którą uświetnił śpiew połączonych chórów z Argentyny, Brazylii i Chile. Po skończonych ceremoniach ks. przeor zaprosił wszystkich do wspólnego świętowania na podwórzu przeoratu. Namiot, który niegdyś służył do odprawiania Mszy św., teraz stał się wielkim refektarzem dla gości. Młodzież żwawo krzątała się wokół stołów, serwując wszystkim obiad i częstując wyśmienitym chilijskim winem.
Nie od razu wrócił Ksiądz do Polski…
– Tak, w Santiago zostałem jeszcze kilka dni, by nacieszyć się piękną wiosną i nabrać sił przed powrotem do codziennych obowiązków. Jednak powrót do kraju nie minął bez przygód. Wyruszyłem 8 listopada i miałem dotrzeć do Warszawy wieczorem kolejnego dnia. Niestety, z przyczyn technicznych samolot nie mógł wystartować i wszystko opóźniło się o cztery godziny. Straciłem przez to zaplanowane połączenie z Madrytu do Warszawy i po wylądowaniu w Hiszpanii okazało się, że kolejny lot mam dopiero w niedzielę rano. Udałem się do kaplicy w Madrycie, żeby odprawić tam Mszę św. Tego dnia w stolicy Hiszpanii przypadało święto, dzień patronki miasta – Matki Bożej z Almudena (hiszp. Nuestra Señora de la Almudena). Prowizoryczna kaplica była po brzegi wypełniona ludźmi, gdy ks. Montes odprawiał Mszę świętą śpiewaną. Widząc mnie, wierni poprosili, abym usiadł w konfesjonale, ponieważ nie wszyscy, którzy tego pragnęli, zdążyli pojednać się z Panem Bogiem. Czekając na swoją kolej do złożenia Najświętszej Ofiary, z radością służyłem wiernym w Trybunale Miłosierdzia. Później, gdy już odprawiłem Mszę św., jeden z wiernych odwiózł mnie do hotelu przy lotnisku, a kolejnego dnia udało mi się dotrzeć do Warszawy.
…Warszawy jesiennej, ciemnej i zimnej. Powrót do kieratu codzienności.
– Zostałem wyświęcony właśnie po to, aby nosić jarzmo Chrystusowe. Ale dzięki łasce Bożej jest ono – jak mówi sam Pan Jezus – słodkie i lekkie.
Lubi Ksiądz krainy południowe, więc pewnie ucieszył się Ksiądz z faktu, że został odpowiedzialny za kaplice w Chorzowie i Krakowie.
– Niezależnie od klimatu i kierunku świata pójdę tam, dokąd zostanę posłany.
Dziękuję za rozmowę.
– Również dziękuję, a czytelników WTk proszę o ofiarną modlitwę w intencji rozwoju apostolatu Bractwa Św. Piusa X w Polsce.
