By dowiedzieć się o religijności dawnych Polaków warto czasami
zajrzeć do relacji obcokrajowców. To co się działo dla naszych przodków
często było oczywiste – nikt więc o tym nie pisał. Obcy opisywali to, co
było dla nich odmienną praktyką. Wielu rzeczy – zwłaszcza powszechnych
zwyczajów nie znajdziemy. Tym bardziej wszelkie wzmianki cieszą.
Niewątpliwie do takich informacji należy relacja o tym jaki był
staropolski sposób śpiewania Różańca. Jej autorem jest Gaspard de Tende.
Jego Relacja historyczna o Polsce wydana w ubiegłym roku przez
Muzeum Pałac w Wilanowie w tłumaczeniu Tomasza Falkowskiego z
wprowadzeniem Macieja Foryckiego sama w sobie warta jest polecenia i
uważana była w swych czasach za źródło wiarygodne, skoro niejedno z niej
powtórzono w Historii Polski Bernarda O’Connora. Trudno się dziwić, skoro doktor O’Connor w Rzeczypospolitej był niecały rok, a skutkiem tego powstała Historia stanowi w wilanowskim wydaniu opasły tom, zaś Relacja
jest prawie trzy razy chudsza, mimo, że jej autor przez wiele lat
przebywał w Polsce. Przybył bowiem na początku lat sześćdziesiątych, by
dość szybko zostać skarbnikiem, sekretarzem i najbliższym doradcą
Ludwiki Marii, a po jej śmierci dworzaninem Jana Kazimierza, z którym
wrócił do swej ojczyzny. Po pięciu jednak latach powrócił jako sekretarz
posła francuskiego i spędził u nas lat kilkanaście. Autor Relacji dobrze
więc znał dawną Polskę. Ponadto był zainteresowany sprawami religii,
skoro wydał tłumaczenia kazań św. Augustyna. Podejrzewany jest nawet o
skłanianie się ku jansenizmowi. Nie ulega więc wątpliwości, że nasz
informator był zainteresowany poruszaną sprawą i jego relacja jest w
wysokim stopniu wiarygodna:
„Wszędzie , a zwłaszcza w parafiach, podczas sumy śpiewa się coś po
polsku. Każdego dnia odmawia się w tym języku różaniec we wszystkich
kościołach dominikańskich, w czym uczestniczą ludzie – po jednej
stronie mężczyźni, po drugiej kobiety; mężczyźni, i tylko oni. śpiewają Ave Maria, a kobiety, również same, śpiewają Sancta Maria.
http://podawnemu.art.pl/staropolski-sposob-spiewania-rozanca/
